جوشکاری آرگون یا جوشکاری تیگ (Tungsten Inert Gas) تنگستن در کنار گاز محافظ است. جوشکاری آرگون با استفاده از گاز آرگون انجام می شود. این گاز در دسته گاز های بی خطر قرار می گیرد و ایجاد مسمومیت برای انسان نمی کند. جوشکاری آرگون یا جوشکاری تیگ با کمک یک الکترود غیرمصرفی با جنس تنگستن انجام می شود. تنگستن به دلیل دمای ذوب بالا با هدف ایجاد قوس همراه با گاز آرگون به منظور محافظت از جوش مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا در این شیوه سیم جوش برای ذوب شدن و پر کردن فضای منطقه جوشکاری کاربرد دارد. به عبارتی دیگر به طور ساده برای ایجاد یک مهره جوش در جوشکاری آرگون به دلیل دمای بالای تورچ و الکترود باعث ذوب شدن فیلر (سیم پرکننده جوش) می شود و مهره جوش بر روی فلز ایجاد خواهد شد. از همین رو جوشکاری تیگ نیاز به مهارت و تجربه بالایی دارد به طوری که هنگامی که شما در حال هدایت همزمان تورچ جوشکاری و سیم پر کننده هستید باید با فشردن پدال حرارت پا، گرما را به داخل تورچ هدایت کنید تا باعث ذوب شدن فیلر یا همان سیم پر کننده جوشکاری آرگون بشود.
در مورد تجهیزات جوشکاری تیگ نیر نسبت به جوشکاری برق و میگ کامل متفاوت می باشد. اکنون کاربرد جوشکاری آرگون در چیست ؟ جوشکاری آرگون یکی از مهم ترین روش های جوشکاری در صنایع مختلف است. کاربرد این شیوه در صنایع نظامی، دریایی، پتروشیمی، هوایی، نیروگاههای برق و … بیشتر به چشم می خورد. فرآیند جوشکاری آرگون با هدف اتصال فلزات سخت و غیر سخت، آهنی و غیر آهنی به یکدیگر است. جوشکاری آرگون برای تمامی فلزات در هر ضخامتی کاربرد دارد. همچنین بهتر است بدانید جوشکاری به روش تیگ یکی از ظریف ترین و در عین حال تمیز ترین نوع جوشکاری می باشد. در ادامه مطلب از سایت آموزشگاه آریاگستر به تجهیزات جوشکاری تیگ می پردازیم.
ابزار و تجهیزات جوشکاری تیگ (TIG)
به طور کلی اصلی ترین ابزار و تجهیزات مورد نیاز جوشکاری تیگ یا آرگون عبارت است از :
* الکترود تنگستن
* دستگاه جوش یا منبع تغذیه ( که وظیفه تنظیم جریان AC ، DC و میزان آمپر را بر عهده دارد. به عنوان مثال برای جوش دادن آلومینیوم از روش جوشکاری آرگون بهتر است نوع جریان خود را بر روی DC تنظیم کنید.)
- * مشعل یا تورچ
- * سیم پر کننده (فیلر) یا سیم جوشکاری
- * تجهیزات ایمنی (دستکش، لباس ضد حریق مخصوص و کلاه ایمنی جوشکاری)
- * منبع گاز ( هلیوم، آرگون یا مخلوط آن، گاز آرگون خلاص برای جوش دادن فلزات نازکتر به دلیل نیاز به حرارت کمتر مناسب تر می باشد.)
- * انبر اتصال، انبر جوش و میزکار جوشکاری
امروزه تمام دستگاه های جوش تیگ جریان برق AC و DC با فرکانس های بالا وارد تورچ می کنند. بعضی از اینورتر های جوشکاری آرگون نیز به طور خودکار جریان گاز و آب را هنگام شروع عملیات جوشکاری تا پایان آن کنترل می کنند. بهتر است بدانید که یکی از مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ تورچ و مشعل می باشد که برای خنک کردن بعضی از آنها نیاز به آب دارید. تورچ ها نیز به گونه طراحی شده اند که می توانید به راحتی الکترود تنگستن داخل آن را را تعویض کنید.
مرتبط بخوانید : از صفر تا صد مراحل جوشکاری آرگون + تصویر
اینورتر یا دستگاه جوشکاری
یکی از مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ اینورتر یا دستگاه جوش می باشد که امروزه به در انواع مختلف و قابل حمل نیز به فروش می رسد. همچنین اعمال تنظیمات دستگاه جوشکاری تیگ بسیار حائز اهمیت می باشد. مقدار انرژی گرمایی ایجاده شده، ولتاژ، نوع جریان برق و آمپر همه به دستگاه جوشکاری تیگ بستگی دارد به همین دلیل اینورتر جوشکاری کلیدی ترین تجهیزات جوشکاری تیگ به شمار می رود. دو جریان در جوشکاری آرگون وجود دارد : DCRP و DCSP
مرتبط بخوانید : بهترین اینورتر جوشکاری در دنیا + تصویر
جوشکاری تیگ در جریان DCSP
اگر انبر الکترود به قطب منفی و انبر اتصال به قطب مثبت دستگاه وصل شود به این حالت قطب مستقیم یا DCSP گفته می شود. حرکت الکترون ها از سمت نوک الکترود به سمت قطعه کار است. معمولا بیشتر عملیات جوشکاری در جریان AC یا DCSP صورت می گیرد.
مرتبط بخوانید : جوشکاری AC چیست ؟ و چه تفاوتی با جوشکاری DC دارد ؟
جوشکاری در جریان DCRP
در صورتی که کابل انبر الکترود گیر را به قطب مثبت دستگاه و کابل اتصال به قطعه کار را به قطب منفی دستگاه وصل کنیم، آن را جوشکاری با قطب مثبت (DCEP) یا قطب معکوس (DCRP) می گویند. در این حالت گرمای بیشتری در الکترود توزیع می شود (دو سوم حرارت) و در نتیجه سرعت ذوب الکترود بیشتر است. به عبارتی دیگر در جریان مستقیم (DC) یکی از قطب ها مثبت و دیگری منفی است و می توان تحت شرایطی، هر کدام از این قطب ها را به قطعه کار یا الکترود وصل نمود. در صورتی که کابل انبر الکترودگیر را به قطب منفی دستگاه و کابل اتصال به قطعه کار را به قطب مثبت دستگاه وصل کنیم، آن را جوشکاری با قطب منفی (DCEN) یا قطب مستقیم (DCSP) می گویند. همان طور که گفته شد مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ اینورتر جوشکاری بوده که مانند قلب جوشکاری تیگ می ماند. سعی کنید بر روی یک اینورتر جوشکاری باکیفیت و باداوم سرمایه گذاری کنید همچنین سبک بودن و قابل حمل بودن نیز یک مزیت بزرگ برای جوشکاران سیار می باشد.
مرتبط بخوانید : 10 نکته مهم در تنظیمات اینورتر جوشکاری
تورچ جوشکاری آرگون
یکی دیگر از مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ که نقش بزرگی را برای ایجاد یک مهره جوش ایفا می کند، تورچ یا مشعل جوشکاری می باشد. تورچ یا مشعل، هدایت جریان برق از رکتیفایر به کمک کابل اتصال به سمت الکترود تنگستن و گاز محافظ را انجام می دهد. به دلیل حرارت بالای ایجاد شده در زمان جوشکاری، گاز محافظ به تنهایی قادر به خنک کردن مشعل نمی باشد از این رو از آب به عنوان خنک کننده استفاده می شود. یکی از مهم ترین وظایف تورچ نگهداری الکترود تنگستن می باشد با در اثر برخورد قوس الکتریکی ایجاد شده بر روی فیلر یا سیم جوشکاری، مهره جوش بر روی فلز ایجاد می شود. تورچ و مشعل جوشکاری آرگون متعددی در بازار موجود می باشد که به دو دسته تقسیم می شوند : تورچ های کوچک تر که با هوا خنک می شوند و تورچ های نستبا بزرگ که توسط منبع آب خنک می شوند.
مرتبط بخوانید : 14 ترفند مهم جوشکاری که باید بدانید !
الکترود تنگستن جوشکاری آرگون
یکی دیگر از مهم ترین تجهیزات جوشکاری آرگون الکترود می باشد. انتخاب الکترود به درستی با توجه به جریان دستگاه و نوع جوشکاری از اهمیت بالایی برخوردار است به عنوان مثال در جریان برق AC نوک الکترود باید به طور پهن باشد تا از پاشش مواد ذوب شده بر روی قطعه کار جلوگیری شود و برعکس در جریان DC بهتر است برای ایجاد مهره جوش ظریف و تمیز نوک الکترود تیز باشد. به طور کلی سه نوع الکترود تنگستن برای جوشکاری آرگون وجود دارد که هر کدام را مورد بررسی قرار می دهیم :
الکترود تنگستن خالص (Pure Tungsten) : نسبت به سایرین ارزانتر، ظرفیت حمل الکتریسیته کمتر، قابل استفاده با جریان برق متناوب یا AC و با طول عمر کوتاه است.
الکترود توریم دار (Tungsten with thoria) : با ظرفیت حمل الکتریسیته بالاتر دارای طول عمر بیشتری است. این نوع الکترود با جریان DC یا مستقیم کار می کند.
الکترود زیرکونیوم دار (Zirconia Tungsten) : از بهترین نوع الکترود در جوشکاری آلومینیوم و منیزیم است. این نوع الکترود تمامی قابلیت دو الکترود قبلی را دارد.
قبل از خرید الکترود مناسب خود به جریان، آمپر و نوع جوشکاری خود دقت داشته باشید. همچنین قبل از شروع عملیات جوشکاری بهتر است الکترود را یک بار بررسی کنید تا هیچگونه لکه و کثیفی بر روی آن نباشد زیرا می تواند کناره یا داخل مهره جوش به خوبی ذوب نشود و ظاهر کلی فلز تغییر کند.
مرتبط بخوانید : 5 نوع الکترود جوشکاری که باید بشناسید!
تفاوت اصلی در گاز آرگون و هلیوم
همان طور که گفته شد برای جوشکاری تیگ یا به گاز خالص آرگون نیاز دارید یا می توانید از مخلوط گاز هلیوم و آرگون نیز استفاده کنید.
ویژگی گاز آرگون :
مناسب برای جوش دادن فلزات نازک
ارزان تر از گاز هلیوم
ولتاژ قوس پایین تر
پایداری مناسب
عمل پاک کنندگی بالا
ویژگی گاز هلیوم :
پایداری آمپر و جریان کم
افزایش و نفوذ فوق العاده قوی
مناسب برای جوش دادن فلزات ضخیم
ولتاژ قوس بالاتر
گران قیمت
سرعت سفر بیشتر داخل تورچ
مرتبط بخوانید : 8 کاربرد جوشکاری آرگون به همراه مزایا و معایب آن
جمع بندی
همان طور که مطالعه کردید اصلی ترین و مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ الکترود، تورچ و اینورتر جوشکاری می باشد. البته توجه داشته باشید که مهم ترین ابزار برای یک جوشکار، کلاه ایمنی و لباس مخصوص جوشکاری می باشد. سعی کنید همیشه در ابتدا بر روی وسایل و تجهیزات ایمنی باکیفیت سرمایه گذاری کنید سپس به سراغ خرید دستگاه جوش و غیره بپردازید. زیرا جوشکاری به هر نوعی بدون دقت بر موارد ایمنی می تواند آسیب شدیدی به دست هایتان و چشم ها وارد کند.
